apartmanda kompost yapmak - 3

kompost cururken icinde bu tur olaylar gelisebiliyor

mutfaktaki sebze meyve atiklariyla kurumus yaprak, murekkepsiz karton parcasi gibi seyleri karistirarak kompost kutumuza koymus, firsat buldukca karistiriyorduk en son. bugun de bu surecte ne tur kucuk canlilarin ilgisini cekeceginizi anlatacagim.

oncelikle karincalarin tabii ki. once kasaya tirmaniyor arkadaslar, oradan kovaya girip karisimin taa en tepesine kadar cikiyorlar. ilk gordugumde bir telas sevgili refik'e sordum ne yapicam diye. senin icin sorun degilse bisiy yapma dedi. ben de yapmadim. zaman zaman goruyorum hala. takiliyorlar.

ikinci tur sinekler. bu sinek mevzuu daha mutfakta copleri biriktirirken basliyor. (o yuzden bu mesele icin ozel mutfak kovasi uretilmis. kendime alirsam bir gun burada da anlatirim.) minik minik meyve sinekleri ucusmaya basliyor tabagin cevresinde. ayrica kompost kovasının etrafinda da sinekler ucusabiliyor. kucukleri deliklerden iceri de giriyordur eminim. ama bu sadece curumenin gerceklestigi o ilk iki haftalik surecte oluyor. sonra kayboluyorlar. gelmemeleri icin karisimin ustune kuru yaprak, karton parcasi veya biraz toprak koyabilirsiniz. ise yariyor.

ucuncu tur muhtemelen ikinci turden kaynaklaniyor. videoda da gorebileceginiz gibi her boydan cesitli kucuk kurtcuklar. bunlar karisim cok civiksa ve icerde yeni yeni curuyen bisiyler varsa onlarin hemen icinde, yaninda vs bulunuyor. sebepleri anladigim kadariyla sineklerin biraktigi yumurtalar. ama yaniliyor da olabilirim. karisiminizda bu tur kurtcuklar goruyorsaniz zaten kova isinmiyor demektir. panik yapmayin. demek ki yesillerden cok koydunuz veya karisim gerekenden nemli veya her ikisi birden.

bu durumda ben kovaya bir suru yeni kahverengi ekledim. ama bunlarin altlardaki kisimlara esit dagitilmasi lazim. bunun icin kendi gelistireceginiz yontemi kullanabilirsiniz. ben kucuk bir kovaya biraz karisim biraz kuru yaprak koya koya uc dort kucuk kovaya boluyorum karisimi ve sonra onlari buyuk kovaya geri bosaltiyorum. yapraklar ve agac dallari daha gec curuyor, karton parcaları daha kolay curuyor. kahverengilerden yeteri kadar koyunca kova tekrar isiniyor ve kurtcuklar canlarini verip, komposta karisiyorlar.

bu arada evde ortalikta bulduklari tuvalet kagidi ve havlu kagit rulolarini parcalamaktan buyuk haz alan kedileriniz varsa, bunlari da karisima kahverengi cinsinden sayarak koyabilirsiniz. daha once soylemeyi unutmusum. bir de kucuk talas parcalari koyanlar da var. nereden buluyorlarsa artik. bahcedeki cimleri bictiyseniz o tur seyleri de yesilden sayiyorsunuz yine.

solucan mevzuu cok uzun ve benim simdilik cok da bilmedigim bir sey. kirmizi solucan kompostu diye bir sey var ki butun bu sureci hem hizlandiriyormus, hem de daha iyi sonuclar aliyormussun. kismetse 21 eylülde zemberek sanat etkinliginde bu konuyla ilgili bir atolyeye katilacagim. sonrasinda buraya da yazarim. (zemberek hakkinda bilgi: zembereksanatetkinligi.blogspot.com) kirmizi solucanlari internette de satiyorlar, pahali bisiy ama buyuk bir bostaniniz varsa, ciftciyseniz falan, topraga cok faydaliymis. tabii onlari canli tutacak bazi kosullar var, ortam gerektiginden sicak veya soguk olunca dakikalar icinde oluyorlarmis.

onun disinda siz normal solucan bulabiliyorsaniz bunlari da karisima koyun. ben de 8-10 tane varlardi -saksi topraklarinin icindeydiler- ama sanirim karisimin isisi cok yukselince olduler. kolaycacik solucan elde etmek icin bahcenin bir kosesinde solucan deposu olusturma yontemi de varmis, bir ara onu da deneyecegim.

bundan sonrasi sabir isi. karisim gittikce azalacak. ben mukemmeliyetci oldugumdan azaldikca yeni yesiller ve kahverengiler ekledim. o yuzden hala birinci kompost kovasinin isi bitmedi. yedinci haftada falanim herhalde. bu arada ikinci bir kova daha ayarlayip, yeni copleri de orada biriktiriyorum. ilk karisimdan birazcik ikinciye koydum ki maya islevi gorsun. bir ara cikip yaprak toplamam lazım cunku ici kurtcuk dolmus yine.

boylece kompost mevzuuna simdilik bir ara veriyorum. bundan sonra ekim-dikim maceralarina gececegim.