apartmanda kompost yapmak - 2

bu benim kompost kovam. ici doldukca kasa egilip bukuluyor haliyle.
deliklerini de gorebiliyorsunuzdur sanirim.
7-8 haftada boyle bir hale geliyor karisim.

kompost kovasinin icine neyi nasil koymak gerektiginden bir onceki yazimda bahsetmistim. simdi de ilerleyen gunlerde kovada ne oldugunu anlatayim.

butun mesele yesil ve kahverengi arkadaslarin karsilikli birbirlerini isitarak curumeye baslamalari. ilk etapta kovanin isinmasi 3-4 gununuzu, hatta bir haftanizi alabilir. yani dolduktan sonra bir sure bir sey yapmayin. benim gibi sabirsiz biriyseniz, ay ne olacak, nasil olacak acaba diye meraktan oluyorsaniz, arada bir acip acip karistirin. kova agzina kadar doluysa sadece ust tarafi karistirabiliyorsunuz tabii. (karistirmak icin son derece ilkel yontemler kullanıyorum lakin bir ara bahce malzemeleri satan bir yerden kurek murek filan alicam daha rahat olsun diye.)

eger iki birim yesil bir birim kahverengi oranini tutturduysaniz kova harbiden isinmaya basliyor. yanlarina elinizi koyarak sicakligi hissedebilirsiniz. hatta sicakken karistirmaya basladiginizda kovanin ortasina dogru gittikce karisimin icinden gelen sicakligi hissediyorsunuz. sicaklik sanirsam 47 dereceye kadar cikabiliyormus. (bunu olcmek icin aparatlar da varmis hatta ama ben bir ara normal vucut isi olcerleri yandaki deliklerden birine sokarak bir sonuc alabilir miyim deneyecegim.) bu arada kovanin orta kismi en cok isinan yer, en alti ise en zor. sanirim bu normal bir sey.

bu arada dun onemli bir seyi soylemeyi unuttum. eger en basta kovaya doldurdugunuz karisim cok kuruysa biraz suyla nemlendirebilirsiniz. biraz dedigim, mesela koca kova icin yarim litre bile cok olabilir. ben mumkun oldugunca su eklemiyorum cunku yesiller cururken zaten bir dolu su cikiyor ortaya. zaten kompost meselesindeki en buyuk sorunum karisimin gerektiginden islak olmasi. yani yesillerin yarisi kadar kahverengi koymamam. eger bir hafta filan gecmesine ragmen karisim isinmadiysa orani tutturamadiniz demektir. bu durumda ne yapmak lazim. kovada yeriniz varsa eksik malzemeden ekleyin.

yanlis hatirlamiyorsam icerdeki yesillerin gercekten curumesi 2-3 hafta kadar bir sure aliyor. mesela ince salatalik kabuklari daha cabuk kayboluyor da, karpuz kabuklarini karistirirken hala gorebiliyorsunuz gibi yani. bu curume surecinde korkunc bir koku cikiyor bu arada. hassas biriyseniz karistirirken mideniz bulanabilir. benim bulanmiyor cunku her seyi icine ben koydum, hicbiri pis degil diye dusunuyorum ve rahatsiz olmuyorum.

karistirma islemini ideal olarak haftada bir yapmak lazim sanirim. ben zaman buluyorsam her gun karistirdim. evdeki bir kac degisik boy kovayi catiya cikardim, once birine dolduruyorum, sonra digerine, kuru olan kisimlari nemlilerle karistiriyorum vs. kafama gore bir denge tutturmaya calisiyorum. sureci seviyorsaniz ugrasip duruyorsunuz. sevmiyorsaniz hic baslamayin zaten. ama bir deneyince sevebilirsiniz de. her neyse.

dedigim gibi benim sorunum karisimin gerektiginden fazla civik olmasi. once kapagi acip gunes isigi ustten kurutur mu acaba diye filan denedim ama bir noktadan sonra baktim kova israrla isinmiyor, icindekileri oldugu gibi catinin zeminine bosalttim. agustosta cok yagmur yagdigi bir gun vardi ya hani, ondan bir gun once yaptim bunu. birkac gun boyle kalsin kurusun dedim. sonra bir guzel de yagmur yedi ustune. korkudan birkac gun catiya cikamadim. butun emeklerim bosa gitti dedim icimden. neyse ki bir sorun yoktu. agustos gunesi guzelce kurutmustu hepsini. aldim kovaya geri koydum. starbuckstan aldigim kahve telvelerinden de ekleyince guzel guzel isindi. (yalniz bu telveyi de cok koymayin, onlarin da yesilden sayildigini unutmayin.)

karincalar, sinekler, solucanlar ve kurtlar konusuna da yarin degineyim.

bu arada deneyenler de baslarina gelenleri yorum olarak yazarsa hep birlikte ogreniriz, daha guzel olur.